Khuyến khích sản xuất, tăng cường đổi mới sáng tạo trong hoạt động tiêu chuẩn hóa
Chuyên gia cho rằng, cần rà soát, bổ sung quan điểm xây dựng Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật theo hướng khuyến khích được sản xuất trong nước, tăng cường đổi mới sáng tạo trong hoạt động tiêu chuẩn hóa.
Ảnh minh họa
Tại phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, Chính phủ xem xét, thảo luận, cho ý kiến về đề nghị xây dựng Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.
Trình bày về đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt cho biết, sau 15 năm thi hành, bên cạnh kết quả đạt được, Luật đã phát sinh một số bất cập, hạn chế, đòi hỏi phải sửa đổi để phù hợp với thực tiễn sản xuất, kinh doanh, thực hiện cam kết quốc tế trong các FTA thế hệ mới.
Nhất trí với đề nghị của Bộ KH&CN, các ý kiến cho rằng, cần rà soát, bổ sung quan điểm xây dựng Luật phải làm sao khuyến khích được sản xuất trong nước, tăng cường đổi mới sáng tạo trong hoạt động tiêu chuẩn hoá. Cần quy định pháp lý rõ ràng về Cơ quan tiêu chuẩn hoá quốc gia, thể hiện cam kết cấp quốc gia của Việt Nam trong việc thực thi các FTA thế hệ mới.
Kết luận về nội dung này, Thủ tướng đánh giá cao Bộ KH&CN đã chủ động rà soát, tích cực nghiên cứu, chuẩn bị, trình hồ sơ đề nghị xây dựng Luật theo đúng quy định. Thủ tướng đề nghị Bộ KH&CN rà soát xem chính sách đã thống nhất, đồng bộ với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật có liên quan hay chưa, với các FTA, công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia, không để bỏ sót, trùng lắp, sát với tình hình, khả thi, hiệu quả.
Mục tiêu chính sách phải rõ ràng, có tính định lượng. Phải đẩy mạnh phân cấp, phần quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực, tăng cường kiểm tra, giám sát. Hướng tới tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, cơ quan tổ chức; khơi thông nguồn lực thúc đẩy phát triển KTXH nhanh và bền vững. Đầu tư cho công tác đánh giá tác động chính sách; tham vấn rộng rãi chuyên gia, nhà khoa học, đối tượng chịu sự tác động.
Đổi mới quy trình, rút gọn thủ tục, phân cấp thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn. Rà soát kỹ các tiêu chuẩn, quy chuẩn để bảo đảm thống nhất với các Luật chuyên ngành để bảo đảm tính thống nhất, tránh trùng lắp, không để khoảng trống pháp lý. Thủ tướng giao Bộ KH&CN tiếp tục chỉ đạo rà soát, đánh giá các chính sách, bổ sung hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng Luật theo đúng quy định.
Trước đó, thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 và văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, Chương trình công tác của Chính phủ năm 2021, Bộ KH&CN đã trình Chính phủ Hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật (Luật TC&QCKT).
Về sự cần thiết phải ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật TC&QCKT, theo Bộ KH&CN, Luật TC&QCKT số 68/2006/QH11 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 29 tháng 6 năm 2006 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2007 là văn bản pháp luật quan trọng, điều chỉnh các quan hệ liên quan đến tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.
Luật được xây dựng và ban hành trong bối cảnh Việt Nam đàm phán, gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), yêu cầu Việt Nam phải hoàn thiện khung pháp lý về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, tăng cường tính minh bạch trong xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, loại bỏ rào cản kỹ thuật thương mại không cần thiết, thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại toàn cầu.
Qua 15 năm triển khai thực hiện, Luật TC&QCKT đã tạo chuyển biến tích cực đối với hoạt động liên quan đến tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đáp ứng quy định của Hiệp định về hàng rào kỹ thuật trong thương mại (Hiệp định TBT) của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và thông lệ quốc tế, góp phần thúc đẩy nâng cao năng suất chất lượng, năng lực sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam và thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa chủ lực của Việt Nam.
Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam ngày càng tham gia, hợp tác quốc tế sâu rộng về thương mại tự do theo các Hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt là các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP dẫn đến việc thực thi các các Hiệp định này cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ ngày càng đối mặt với nhiều quy định, yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật tại các thị trường nước ngoài.
Bên cạnh đó, với chủ chương của Đảng, Chính phủ khuyến khích doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu đối với sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ; nhu cầu đổi mới sáng tạo và tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; yêu cầu đổi mới mô hình quản lý khoa học công nghệ, phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia; vai trò, tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của các hiệp hội, doanh nghiệp trong xây dựng, phát triển hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho thấy Luật TC&QCKT trải qua thực tiễn hơn 15 năm thi hành đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập cần được sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng thực tiễn khách quan, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, bảo đảm thi hành các cam kết về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong các FTA thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết.
Phong Lâm