Trong công tác cứu nạn, cứu hộ của lực lượng phòng cháy chữa cháy (PCCC), các chiến sĩ PCCC sử dụng dây để leo lên các tòa và giải cứu nạn nhân. Việc sử dụng dây để cứu nạn, cứu hộ mang tính chất liên quan đến sinh mạng con người và sự an toàn của người sử dụng dây.

Theo đó sợi dây mà các chiến sĩ PCCC sử dụng không phải là dây thừng bình thường mà có tên gọi là dây cứu nạn, cứu hộ có độ co giãn thấp. Việc sản xuất dây cứu nạn, cứu hộ phải đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt theo hướng dẫn tại Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13927:2023 về Phòng cháy chữa cháy- Phương tiện bảo vệ cá nhân- Dây cứu nạn, cứu hộ có độ giãn thấp và phải được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi đưa vào sử dụng. Tiêu chuẩn này do Cục Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ biên soạn.

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13927:2023 hướng dẫn các yêu cầu về thiết kế, kỹ thuật, tính năng và thử nghiệm đối với dây cứu nạn, cứu hộ có độ giãn thấp cho lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Tiêu chuẩn này không quy định các yêu cầu đối với các loại dây được thiết kế cho các hoạt động leo núi, cứu hộ dưới nước và những nơi có nhiệt độ quá cao.

Dây cứu nạn, cứu hộ có độ co giãn thấp cần đảm bảo theo tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn. Ảnh minh họa

Về yêu cầu chung, Tiêu chuẩn hướng dẫn dây cứu nạn, cứu hộ phải được làm bằng sợi nguyên sinh. Dây cứu nạn, cứu hộ phải có kết cấu dạng khối, liền mạch. Các phần tử chịu tải chính của dây cứu nạn, cứu hộ phải được cấu tạo bằng sợi mới, chưa qua sử dụng và liền mạch. Thiết kế phải bảo đảm tạo ra một sợi dây đáp ứng hoặc vượt quá các đặc tính vật lý và các yêu cầu về tính năng của Tiêu chuẩn này. Không được phép sử dụng các mối nối, không được phép nối lõi.

Yêu cầu về tính năng thì độ bền kéo đứt và độ giãn của dây cứu nạn, cứu hộ kỹ thuật phải được kiểm tra thử nghiệm theo quy định và có độ bền kéo đứt tối thiểu không nhỏ hơn 20 kN (Kilonewton), độ giãn dài tối thiểu của dây nằm trong khoảng từ 1% đến dưới 10% ở 10% độ bền kéo đứt.

Độ bền kéo đứt và độ giãn của dây cứu nạn, cứu hộ đa dụng phải được kiểm tra thử nghiệm theo quy định và phải có độ bền kéo đứt tối thiểu không nhỏ hơn 40 kN, độ giãn dài tối thiểu của dây nằm trong khoảng từ 1% đến dưới 10% ở 10% độ bền kéo đứt.

Dây cứu nạn, cứu hộ kỹ thuật phải được xác định đường kính theo quy định và phải có đường kính trong khoảng từ 9,5 mm đến dưới 11 mm. Bảo đảm đường kính tính toán của tất cả các dây cứu nạn, cứu hộ phải được làm tròn đến 0,5 mm.

Dây cứu nạn, cứu hộ đa dụng phải được xác định đường kính theo quy định tại 5.2 và phải có đường kính trong khoảng từ 11 mm đến 16 mm. Bảo đảm đường kính tính toán của tất cả các dây cứu nạn, cứu hộ phải được làm tròn đến 0,5 mm.

Sợi được sử dụng cho tất cả các dây cứu nạn, cứu hộ phải được thử nghiệm về độ nóng chảy theo quy định tại ASTM E794 và phải có nhiệt độ nóng chảy không nhỏ hơn 204°C.

Tại Mục 6 của TCVN 13927:2023 hướng dẫn dây cứu nạn, cứu hộ được ghi nhãn theo quy định hiện hành, có đủ các thông số kỹ thuật theo yêu cầu tại tiêu chuẩn này và tối thiểu phải có các thông tin như dưới đây và phải gắn nhãn có các nội dung này vào vị trí dễ nhìn và không dễ bị tẩy xoá trên bao bì hoặc nhãn như: Tên sản phẩm và tên loại (Dây cứu nạn, cứu hộ kỹ thuật/Dây cứu nạn, cứu hộ đa dụng); Ngày sản xuất và mã số sản xuất; Tên và địa chỉ của nhà sản xuất (hoặc thương hiệu) và số điện thoại; Tên và địa chỉ của nhà nhập khẩu (đối với sản phẩm nhập khẩu); Độ bền kéo đứt tối thiểu, tính bằng kilo newton; Đường kính dây, tính bằng milimet; Loại sợi cấu tạo; Chú ý khi lắp đặt và sử dụng; Các vấn đề liên quan đến chứng nhận chất lượng (thời gian bảo hành, chi tiết bảo hành…)

Dây cứu nạn, cứu hộ hiện nay được bán rất nhiều trên thị trường với đủ loại giá từ đắt đến rẻ. Tuy nhiên, khi lựa chọn dây để sử dụng trong công tác cứu nạn, cứu hộ thì nên chú trọng đến chất lượng sản phẩm và các thông số kỹ thuật của sợi dây hơn giá thành. Lựa chọn loại dây có chất lượng tốt sẽ giúp người sử dụng và người được cứu bảo đảm an toàn, không xảy ra các trường hợp đáng tiếc do sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân kém chất lượng.