Phương pháp kỹ thuật tiên tiến của hệ thống GITEWS được kết hợp nhiều thiết bị cảm biến, có tác dụng phát hiện và phân tích nhanh, chính xác các trận động đất, được hỗ trợ bởi công cụ định vị vệ tinh toàn cầu (GPS).

Cụ thể, hệ thống cảnh báo động đất sẽ đưa ra thông tin cảnh báo chỉ 5 phút sau khi động đất xuất hiện ở khu vực biển, dựa trên thông tin thu thập từ 300 trạm cảnh báo được xây dựng ở Indonesia trong suốt 6 năm qua. Hệ thống này bao gồm các máy đo địa chất, trạm định vị, máy đo thủy triều và hệ thống phao. Thông qua một hệ thống mô phỏng động đất, thông tin được chuyển hóa thành dạng bảng đồ nhằm đưa ra mức độ cảnh báo tương ứng với từng khu vực bờ biển.

Tuy nhiên, hệ thống phao hiện nay không đóng góp gì vào thông tin cảnh báo trong những phút đầu tiên, nên một số nhà khoa học đang xem xét di chuyển hệ thống phao này ra xa hơn ngoài đại dương và sử dụng chúng để đánh giá độ lan tỏa của những trận sóng thần đối với những nước giáp với Ấn Độ Dương.

Hệ thống GITWS vận hành hoàn toàn dựa vào máy móc. Từ tháng 9/2007, bốn cơn sóng thần được phát hiện và cảnh báo. Tuy nhiên, những người dân sống trên đảo xa cần được đào tạo tăng cường để biết cách phản ứng kịp thời khi nhận được thông tin cảnh báo.

Ngay sau trận động đất năm 2004, chính phủ Đức ký hợp đồng với hãng Helmholtz Association để phát triển và lắp đặt hệ thống cảnh báo sóng thần sớm ở Ấn Độ Dương với tổng kinh phí lên tới 45 triệu euro. Những thảm họa thiên nhiên như trận động đất năm 2004 không thể ngăn được, và chắc chắn chúng sẽ gây ra nhiều thiệt hại về người và của. Nhưng những hệ quả đó có thể được giảm tới mức tối thiểu nếu hệ thống cảnh báo hoạt động hiệu quả.

Trúc Quỳnh