Phó thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Đặng Đình Nam

Hội nghị sơ kết năm năm thực hiện Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2010-2020 và  tổng kết công tác năm 2015, phương hướng, nhiệm vụ năm 2016 của Bộ KH&CN diễn ra ngày 25/12/2015. Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã tới dự Hội nghị.

Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng ghi nhận những nỗ lực của Bộ KH&CN trong nỗ lực tìm những biện pháp hữu hiệu để đổi mới. Tuy nhiên, việc áp dụng những đổi mới không phải bao giờ cũng dễ dàng. Theo Phó Thủ tướng, việc chuyển đổi theo cái mới gặp khó không chỉ là cơ chế mà còn là thói quen, đây là nguyên nhân khiến kết quả mà Bộ KH&CN đã đạt được trong năm qua vẫn chưa được như mong muốn.

Về các nhiệm vụ lớn được Đảng và Chính phủ giao phó, Bộ KH&CN đã thực hiện được rất tốt khi chọn được rất nhiều đơn vị đáng tin cậy để giao phó nhiệm vụ. Để các nhiệm vụ này đạt kết quả tốt hơn, theo Phó thủ tướng, cần được triển khai đúng tiềm lực và đúng khả năng. Muốn làm tốt theo yêu cầu này, thay vì đầu tư dàn trải, Bộ KH&CN cần tập trung vào một số ít nhiệm vụ trọng điểm để có thể mang lại đột phá đúng nghĩa và thực chất, có nhiều đóng góp cho kinh tế xã hội của đất nước.

Về việc quản lý các đề tài, nhiệm vụ KH&CN, Bộ KH&CN cần phát huy hơn nữa những ưu điểm nhằm để quá trình tuyển chọn, xét duyệt, nghiệm thu kết quả nghiên cứu và chuyển giao công nghệ... được thực hiện một cách minh bạch, công khai. Theo Phó Thủ tướng, ngay cả phản biện cũng nên có trách nhiệm và công khai nhằm tạo điều kiện cho cộng đồng khoa học giám sát, tránh hiện tượng thiếu trách nhiệm, xuê xoa dễ dãi. Bằng việc minh bạch hóa trong quá trình quản lý, các đề tài nghiên cứu của Việt Nam cần được hệ thống lại và kết nối với thế giới.

Về đổi mới sáng tạo, Phó thủ tướng cho rằng, "Bộ KH&CN cần thiết lập cơ chế đổi mới sáng tạo ở tầm quốc gia, đưa doanh nghiệp làm trung tâm và đưa khoa học vào cuộc. Nhà nước thay vì chỉ cấp kinh phí sẽ trở thành bà đỡ cho các trường đại học, viện nghiên cứu đẩy mạnh nghiên cứu và chuyển giao công nghệ".

Về tự chủ, vấn đề được Bộ KH&CN nỗ lực triển khai và áp dụng trong nhiều năm qua, Nhà nước thực hiện việc đầu tư nguồn lực thông qua cơ chế quỹ, tạo điều kiện cho các đơn vị, các viện nghiên cứu thực sự tự chủ và tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa các đơn vị. "Tự chủ không có nghĩa là không có ngân sách [đầu tư] nhưng việc giải ngân phải trên cơ sở hiệu quả", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Đề cập đến kết quả năm năm thực hiện Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2010-2020 và tổng kết công tác năm 2015, Phó thủ tướng đồng tình với đề xuất của Bộ KH&CN là điều chỉnh theo hướng sát thực với thực tế hơn.