Tách loại Ligin bằng oxy - kiềm 2 giai đoạn đối với bột sunphat từ nguyên liệu bạch đàn và keo tai tượng ở Việt Nam
Quá trình nấu bột không thể tách hoàn toàn lượng ligin có trong nguyên liệu do xenluylô sẽ bị phân huỷ nếu kéo dài hơn thời gian nấu. Sự phân huỷ này sẽ làm giảm hiệu suất nấu bột giấy và giảm độ bền cơ lý của bột. Do vậy, quá trình nấu thường dừng lại khi lượng ligin còn lại đạt mức 2-3%. Lượng ligin này sẽ được tách bằng các tác nhân tẩy trắng có độ chọn lọc cao.
Tuỳ từng loại nguyên liệu, phương pháp
nấu bột, yêu cầu độ bền và độ trắng bột sau tẩy mà áp dụng các quá trình tẩy
tráng thích hợp.
Một trong các hướng nghiên cứu để đạt được
điều đó là tách loại ligin bằng oxy trong môi trường kiềm (quá trình oxy kiềm).
Thực chất đây là quá trình nấu kéo dài ít gây ảnh hưởng đến chất lượng bột cũng
như môi trường do điều kiện ôn hoà hơn và độ chọn lọc cao hơn. Tuy nhiên, nếu
áp dụng quá trình tách loại lignin bằng oxy kiềm một giai đoạn truyền thống, muốn
đạt trị số kappa thấp mà tăng mức dùng kiềm, thời gian bảo ôn hay áp suất oxy
có thể phá huỷ các cacbonhydrat, giảm hiệu suất bột do tốc độ tách loại lignin
quá lớn hay thời gian kéo dài quá.
Chính vì vậy, quá trình tách loại lignin
hai giai đoạn được nghiên cứu ứng dụng với mục đích tăng hiệu quả tách loại
lignin mà vẫn đảm bảo hiệu suất và chất lượng bột. Nhờ quá trình tách loại
lignin bằng oxy kiềm hai giai đoạn mà có thể nấu bột ở trị số kappa cao hơn,
tiết kiệm chi phí trong quá trình nấu và giảm thiểu hoá chất gây ô nhiễm môi
trường. Ngoài ra nhờ quá trình nấu và giảm thiều hoá chất gây ô nhiễm môi
trường. Ngoài ra nhờ quá trình khử lignin bằng oxy kiềm, hai giai đoạn có thể cho
phép thu được bột có trị số kappa thấp hơn từ bột sau nấu ban đầu mà vẫn đảm
bảo chỉ tiêu chất lượng bột.
Do những ưu điểm và hiệu quả mà quá trình
khử lignin hai giai đoạn hứa hẹn đem lại, năm 2010 Viện Công nghiệp giấy và
Xenluylo được Bộ Công Thương giao cho thực hiện đề tài “Tách loại lignin bằng oxy-kiềm 2 giai đoạn đối với bột sunfat từ
nguyên liệu bạch đàn và keo tai tượng ở Việt Nam”. Chủ nhiệm đề tài Đào Thị
Tố Liên , Kỹ sư CN giấy - Nghiên cứu viên đã hoàn thành đề tài và mang lại
những kết quả có ý nghĩa về tính chất vật lý của nguyên liệu. Mảnh nguyên liệu
sau khi được cắt, chẻ thành mẫu thí nghiệm sẽ được lấy lại đại diện để phân
tích xác định tỉ trọng và các thành phần hoá học theo các tiêu chuẩn TCVN và
TAPPI. Theo như kết quả đưa ra thì tỉ trọng của hai loại nguyên liệu này cũng
khá cao, làm tăng hiệu quả sử dụng nguyên liệu như giảm chi phí vận chuyển,
tăng hệ số xếp chặt trong nồi khi nấu bột hoá. Nhìn chung hai loại cây này là
nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành sản xuất bột giấy tại Việt Nam.
Có
thể tìm đọc toàn bộ Báo cáo KQNC Đề tài (số lưu trữ: 8233/2010) tại Cục Thông
tin KH&CN Quốc gia (http://db.vista.gov.vn).