Ảnh minh họa

Việc điều tiết nước nhằm chống cháy rừng và bảo vệ hệ sinh thái là vấn đền rất quan trọng hiện nay đối với vườn quốc gia. Tuy nhiên, khi điều tiết nước làm cho điều kiện thủy văn thay đôi dẫn đến làm thay đổi các yếu tố môi trường đất, nước, tác động đến sự phát triển các loài động, thực vật đặc biệt là Tràm – loài chiếm ưu thế của hệ sinh thái. Nếu quản lý nước không thích hợp, chất lượng rừng sẽ bị suy giảm và hệ sinh thái sẽ không đảm bảo các chức năng môi trường quan trọng. Hiện trạng này phổ biến ở nhiều khu bảo tồn đất ngập nước ĐBSCL như U Minh Thượng, Trà Sư, Vồ Dơi.

Vườn Quốc gia tràm Chim đã có chiến lược điều tiết mực nước nhằm phát triển hệ sinh thái, phòng chống cháy rừng, bảo vệ đa dạng sinh học hệ sinh thái. Tuy vậy, các thông tin khoa học định lượng về các đặc điểm sinh học, mối quan hệ của các yếu tố môi trường, thủy văn với sự phát triển của tràm tại các khu vực có điều kiện ngập nước khác nhau còn nhiều hạn chế.

Đề tài nghiên cứu về các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến đặc điểm sinh trưởng, tăng trưởng của tràm Melaleuca cajuputi theo 03 khu vực có điều kiện ngập nước khác nhau tại Vườn Quốc gia Tràm Chim từ tháng 7 năm 2008 đến tháng 7 năm 2009.

Kết quả cho thấy tại khu vực ngập nông có mật độ trung bình tràm là 10.367 cây/ha, chiều cao 12,19 m, đường kính thân 9,47 cm, tăng trưởng chiều cao 41,39 cm/năm, tăng trưởng đường kính 0,228 cm/năm. Mực nước trung bình dưới 50 cm, thời gian ngập nước 6 tháng/năm. Khu vực ngập sâu có mật độ trung bình tràm 4.900 cây/ha, chiều cao 10,34 m, đường kính thân 11,61 cm. Tăng trưởng chiều cao đạt 13 cm/năm, tăng trưởng đường kính 0,225 cm/năm. Mực nước trung bình tại đây trên 80 cm, thời gian ngập kéo dài hơn 10 tháng/năm.

Chế độ ngập nước là yếu tố quan trọng có ảnh hưởng đến sự thay đổi hầu hết các yếu tố môi trường  khác, mức độ thay đổi của các yếu tố môi trường tùy theo khu vực và thời đoạn của mùa lũ, càng ngập sâu trong thời gian dài thì nhóm yếu tố DO, Eh càng giảm, nhóm yếu tố PH, CO₂, H₂S, chất hữu cơ và nito tổng càng tăng. Sự thay đổi của các yếu tố môi trường sẽ làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Tràm là loại cây thích nghi tốt với môi trường điều kiện ngập nước nông và thời gian ngập nước trong năm kéo dài không quá 6 tháng, ưa phèn và pH thấp. Tràm bị ức chế phát triển trong điều kiện ngập sâu, thời gian ngập kéo dài làm môi trường trở nên yếm khí, các yếu tố môi trường thay đổi theoc hiều hướng bất lợi đối với sinh trưởng và phát triển của cây.