Chế tạo rô-bốt tại Công ty A.K.B.

Qũy phát triển khoa học công nghệ TP Hồ Chí Minh được thành lập từ năm 2008 nhằm thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, đổi mới công nghệ cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, sau  5 năm hoạt động, chỉ có  sáu doanh nghiệp nhận được  nguồn vốn này từ quỹ với trị giá 25 tỷ đồng. Chuyên viên phụ trách Quỹ phát triển khoa học công nghệ Huỳnh Lưu Thanh Giang, Phòng Quản lý công nghệ (Sở Khoa học Công nghệ TP Hồ Chí Minh) cho biết: Ðến nay, hoạt động  quỹ  còn nhiều bất cập, số doanh nghiệp được vay vốn chưa nhiều. Mặc dù lãi suất chương trình có nhiều ưu đãi với mức tối đa chỉ bằng 50% lãi suất ngân hàng thương mại và để được vay vốn doanh nghiệp không cần thế chấp tài sản nhưng lại phải có hợp đồng sản phẩm. Nhiều dự án mới muốn thương mại hóa đề tài nghiên cứu nhưng chưa có sản phẩm làm sao có hợp đồng sản phẩm. Vòng luẩn quẩn này khiến nhiều doanh nghiệp có nhu cầu nhưng không đủ điều kiện vay vốn.  Qua tìm hiểu, nhiều doanh nghiệp không muốn tiếp cận nguồn vốn vì thời gian cho vay chưa phù hợp. Một sản phẩm công nghệ mới nghiên cứu phải mất nhiều thời gian mới tìm được chỗ đứng trên thị trường, nhưng thời hạn cho vay tối đa chỉ được bốn năm. "Thời gian vay quá ngắn như vậy, nhiều doanh nghiệp khó thu hồi vốn để trả nên cũng không muốn vay" - bà Giang cho biết.

Cũng như Quỹ phát triển khoa học - công nghệ, Chương trình hỗ trợ chế tạo rô-bốt công nghiệp từ năm 2008 đến nay cũng mới hỗ trợ bảy tỷ đồng cho 17 dự án. Ðây là chương trình phát triển ngành công nghiệp mũi nhọn của thành phố nhưng chưa tạo được sức hút với doanh nghiệp. Ông Chu Bá Long, chuyên viên phụ trách chương trình chế tạo rô-bốt công nghiệp, Phòng Quản lý công nghệ cho biết: "Chương trình nhằm hỗ trợ dự án sản xuất thử nghiệm. Nhiều dự án khi được hỗ trợ  hoạt động rất hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cũng không tìm tới chương trình vì số tiền hỗ trợ còn ít. Chương trình cho doanh nghiệp vay 30% kinh phí hoạt động và sẽ thu hồi 70% số vốn vay".

Giám đốc Công ty TNHH A.K.B (quận 7) Lê Anh Kiệt cho rằng, sự hỗ trợ của Nhà nước cho các doanh nghiệp là rất cần thiết. Công ty A.K.B đã nhận được hỗ trợ từ Chương trình hỗ trợ chế tạo rô-bốt công nghiệp để thiết kế, chế tạo  rô-bốt 5 bậc tự do phục vụ giảng dạy. Ðến nay, đã sản xuất 14 sản phẩm rô-bốt và chuyển một số sản phẩm cho các trường đại học để sinh viên thực tập trên rô-bốt này và đánh giá chất lượng sản phẩm. "Chúng tôi đang muốn tiếp cận các nguồn quỹ hỗ trợ phát triển công nghệ. Tuy nhiên, với nguồn hỗ trợ nhỏ, điều kiện cho vay khó khăn khiến doanh nghiệp rất ngại tiếp cận, nhất là doanh nghiệp lớn. Ðể Nhà nước vừa bảo đảm thu hồi nguồn vốn, vừa thu hút được doanh nghiệp tham gia các quỹ hỗ trợ phát triển khoa học - công nghệ, với những dự án có tính khả thi cao không cần thế chấp, còn những dự án chưa có hợp đồng sản phẩm nhưng có triển vọng có thể cho vay nhưng có thế chấp", ông Kiệt cho biết.

Một số ý kiến cho rằng, khi tiếp cận với các nguồn hỗ trợ rất khó, thời gian nhận được vốn thường bị kéo dài. Một cán bộ Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao công nghệ  TP Hồ Chí Minh cho biết, khi tư vấn, giúp doanh nghiệp chuyển giao công nghệ, đã gặp trường hợp vay vốn từ Quỹ bảo lãnh tín dụng, quỹ đã duyệt nhưng ngân hàng lại không cho. Có khi cả sáu tháng đến một năm mới nhận được vốn vay từ các chương trình hỗ trợ phát triển khoa học - công nghệ. Ðiều này khiến doanh nghiệp có tâm lý  chán nản.  Theo bà Giang, để nhận được hỗ trợ từ Quỹ khoa học - công nghệ, doanh nghiệp trình hồ sơ theo mẫu. Cán bộ tài chính và khoa học giúp doanh nghiệp hoàn thiện dự án để trình hội đồng thẩm định xét. Theo quy định hồ sơ được giải quyết trong 30 ngày, trên thực tế nhiều doanh nghiệp không có kinh nghiệm làm dự án cho nên mất nhiều thời gian để bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ.

Thời gian qua, TP Hồ Chí Minh có nhiều biện pháp nhằm đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ, phát triển công nghệ cho các doanh nghiệp. Hiện thành phố có nhiều chương trình hỗ trợ thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ như: Quỹ phát triển khoa học và công nghệ; chương trình hỗ trợ thiết kế chế tạo thiết bị trong nước, chế tạo rô-bốt công nghiệp, kích cầu đầu tư, hỗ trợ phát triển các sản phẩm quốc gia... Ðể các chương trình này đạt hiệu quả cao, cần  tháo gỡ khó khăn trong thủ tục hỗ trợ vốn theo hướng thiết thực hơn.